A’ chiad soirbheachadh aig Iomairt Goc ll

Thàinig iomradh a-steach dhan GOCHQ gun robh trioblaid sa phrìomh sràid An t-ath Leathann le deugairean a bha leughadh Gàidhlig a bha caran mi-GhOChal. Cha robh e fada gus an chuir iad cuisean air dòigh. A rèir coltais bha leth-breac den Phress & Journal sa làmhan an truaghan seo nuair a ghlac GOC e.

Tha mise caran coma mu dheidhinn na GOC’s ach tha feadhainn eile ga dheasbaid gu feargach. Tha mi dìreach taingeil gu bheil Gàidhlig fhathast beò ‘s tha cothroman fhathast a bhith ga bruidhinn. Feumaidh mi a ràdh cuideachd, gu bheil dhomhsa, chan eil pìosan dhen litreachadh Gàidhlig a dhèanamh mòran ciall Goc’s ann no às. Bidh mi a’ cumail orm ga sgrìobhadh ge-tà (no feuchainn ri sin a dhèanamh), cho fad’s a bhios mi beò.

Thachair smuain caran gòrach orm an-dè. Shaoil gur robh e seachd uairean sa mhadainn ann am Paris ‘s bha na Frangaich uile air dùsgadh. Le uabhas orra gu bhith faighinn a-mach nach robh ach an ‘è’ ann a-nis. Bha an samhradh aca air tionndaidh gu l’ètè.
Tha mise làn den bheachd gum biodh an Académie Français shìos an rathadh airson rendez-vous le Madame Nic Ghuillotine cho fad’s a ghabhas. Gabh mo leisgeil, chan eil mòran ciall ri fhaighinn air a’ bhlog seo o àm gu àm.

A bheil car snog agad?

A bheil car snog agad?

Bha agam a’ dol airson tiops
Ach bha e a’ dòrtadh
Lorg mi am facal Gàidhlig airson ‘Apocalypse’
Tha an cruinne air blàthachadh
‘S bha fhathast agam a’ dol airson tiops
Ach dh’ fhuireach mi mionaid air a shon
A’ coimhead air tachartasan ‘beò’ Nouvelle-Orléans

Chruinnich an sluagh-fhianais

A rèir coltais bha bharrachd air 10, 000 an làthair. Chruinnich an sluagh-fhianais taobh a-staigh an ospadal sa phàirc nan chàraichean. An rud as iongantach den ghnothach? Chan eil ach 20, 000 a tha a’ fuireach sa bhaile! Thàinig mòran a-steach bhon sgìre air timcheall gu dearbh ach, air latha a bha bog bog fliuch, abair sluagh!
Chunnaic mi seo shìos ann an Sasainn, ann an àite ris an canar Stamford. Dè a bha a leithid de dhragh a’ cur air muinntir an àite? Bha na ughdarrasan airson an ospadail a dhùnadh sìos ‘s thug iad na sràidean orra nam mìltean. Bha pìobaire òg aig cheann a’ mhèarrsaidh airson greis ‘s an uair sin sheas aig oisinn ‘s chluich e a dhìcheall gus an robh a h-uile duine seachad. Ghabh iad 25 mionaidean gus an robh iad uile air an slighe. Bha iad fhathast a’ sruthadh tron phrìomh sràid nuair a thill an ceann aca dhan ospadal. Cheangail mòran eile iad shìos anns a’ bhaile fhèin. Cha robh an t-uisge trom na bhriseadh-dùil dhaibh ann an dòigh sam bith. Bha pailteas uisge sna speuran gun teagamh ach bha eachdraidh a’ crochadh san èadhar cuideachd.

‘Chan eil riaghaltas no righ, nas làidire na spioraid nan daoine.’

A’ bruidhinn riut

Tha taibhse còmhraidh
O samhradh eile a’ priobadh orm
‘S a’ tarraing m’ aire chun na h-oisne
Far an d’ rinn mi conaltradh
Mus do shuidh mi air an trèan oidhche

Bha cogais na fìor chruaidh britheamh

Sheall mi air
Do fhalt fada dubh
Ri taobh an lochan
Gu-obann dh' fhoillsich sionnach e-fhèin
Gealach shunndach os a chion

‘S an uair sin
Thill sinn dhan bhaile mhòr
Thusa a’ gluasad nad àrd-aoibhneas
Ri solas coinnle
‘S mise gad leantainn

Thug thu fiamh-gàire dhomh
Ghoid sinn grunn mionaidean eile
Gun suim sam bith againn
Ann an ciont no nàire

Gu mi fhortanach
Bha cuisean fhathast gar feitheamh
Bha cogais na fìor chruaidh bhritheamh

Gathan nan trì-ficheadan

Sgrìobh mi rudeigin ‘s seo e ach ma chì thu mearachdan air do shocair orm, tha mi fhathast ag ionnsachadh.

Gathan nan trì-ficheadan

Gathan a’ lùbadh air an slighe
tro na botail liomaineud
A’ glacadh na dathan diofraichte nam broinn
Gathan fhathast a’ siubhal
mus do laigh iad air an leabaidh
Samhradh taobh-a-muigh a’ toirt ionnsaigh air an rùm
Teas ‘s fuaimean ìosal a’ bhaile mhargaidh
às na speuran na bu glainne

Gathan nan trì-ficheadan
fhathast làidir nam smaointinn
Nuair a ghabhas mi sgrìob seachad an taigh ud
Shìos fada gu deas

‘S e deuchainn a rinn iad leis na dathan
Ghabh na luchd-ceannaich riutha
‘s mise air mo dhòigh glan
Thug mi iad gu mòr orm
nuair a chunnaic mi na h-annasan
sna gathan grèine sònraichte

An aisling fhathast gam thoirt air ais
Sa bhad tha mi air falbh ris an t-sruth
ach chan eil e gu diofar dhomh
Tillidh mi daonnan
dhan chladach chracte a’ mhillennium seo

'An uair a thig tionndadh na h-aimsir, tillidh gach eun ri ealtainn.'

Chan eil eagal sam bith air an druid òg seo shìos aig a’ chala ann an Inbhir Narann. Mo thaing gu Joe Telfer airson an deilbh seo.

Uill, nach do nochd blog Gàidhlig eile!

‘s abair blog a th’ ann. Am faca tu am blog aig Flùr fhathast? Tha i a’ fuireach ann an Kazakhstan agus ‘s urrainn dhut a cuid sgriobhaidh leughadh aig http://uidh.blogspot.com/

Latha-luain beò

Tha mi a’ faireachdainn mar ‘voyeur’, thug mi sùil air na sianalan naidheachd bho na stàitean, Tha Fox agus CNN a-mach air na tachartasan ann an New Orleans, tachartasan a tha a sealltainn dhuinn an t-uabhas a tha muinntir an àite a’ fuiling.
Tha fòirneart, bas, truailleachd agus mòran eile ri fhaighinn faisg air làimh fad an latha (24/7 mar a chanas iad). Tha sinn a’ faicinn daoine gun bhiadh, gun uisge, gun urram. Tha an aisling Ameireaganach tuiteam às a cèile fo ar sùilean.
Nach do thug blàthachadh-cruinne buaidh air a’ ghnothaich? An e ach cumadair a th’ann an New Orleans airson a’ fhìor phrìs a th’ againn ri phàigheadh airson ola ‘s na càraichean spaideil againn? Thoir sùil gheàrr air New Orleans. Cò aig a tha fios cuin a nochdas an cunntas air an t-stairsnich fhèin?

‘Cogadh nan drathairs’

‘Cha bhi trod ach an cuid aodaich’

Nach iomchaidh an seanfhacal sin? A-rèir cuid bidh na bùithtean-aodaich falamh ann an ùine nach bi fada. Tha ‘Cogadh nan drathairs’ a’ dol eadar an Roinn Eòrpa ‘s Sìna: tha na h-ùghdarrasan a’ gearain gu mòr gu bheil cus aodaich a’ tighinn a-steach bho Shìna ‘s tha iad air an cuid cuotathan air briseadh. Mar sin tha bogsaichean-stòraidh air an glacte aig a h-uile baile-puirt san Roinn Eòrpa, a h-uile fear aca làn le aodaich airson cruinnichean an fhoghair ‘s a’ gheamhradh. Tha feadhainn den na bùithtean-mòra a’ sealltainn air cuisean gu h-iomagaineach ach cha b’ fheàrr leotha rudeigin a ràdh air sgàth ‘s gu bheil eagal orra gun dèan sin cron mòr air an ìomhaigh aca. Nas miosa buileach chaidh an gnìomhachas-aodaich san Roinn Eòrpa a thilgeil dhan t-sitig, chan eil mòran àiteachean air fhàgail san dùthaich seo mar eisimpleir far an dèan aodaich nas saoire iad na na Sìonich. Dè thachair dhan luchd-obrach a bha an sàs an gnìomhachas-aodaich san Roinn Eòrpa? Chaidh iad dhan t-sitig cuideachd ach cha do chuala sinn mòran mu a dheidhinn.
Tha mòran stuth eile a tighinn bho Sina cuideachd, bhathar gu leòr a tha lìonadh na sgeilpean againn sna sràidean mòra. Tha rudeigin a’ cur dragh orm ge-tà, chan eil sinn a’ dèanamh mòran bhathar san dùthaich fhèin a-nis ach ciamar a tha an t-eaconamaidh a’ cumail a’ dol? Tha mi amharasach gur e chan eil ach aon adhbhar airson sin; tha a h-uile duine a’ ruith mu cuairt na bùithtean le làmh loma-làn de chairtean-creideas. Chan eil mi a’ tuigsinn eaconamas idir ach ‘s e sin mo bheachd-sa, ged ‘s a tha e mi-shaidheansail, agus dè thachras nuair a bhios an creideas sin seachad?
Co-dhiù, chuir an cuspair sin nam chuimhne dàn a chaidh a sgrìobhadh le Anne Frater, thog mi am pìos mu dheireadh às.

‘Ach, an dèidh ùine
thàinig an geamradh
agus tha chumhadh an t-aodach lom
le na snàithean brèagha
agus na dathan soilleir
a-mach am fuachd,
agus cha robh feum
anns na beairtean ùra
Lorg iad am bodach
agus chunnaic iad a’ bheairt,
agus chunnaic iad an clò
ach cha b’ urrainn dhaibh’
a’ bheairt obrachadh,
oir bha i air fàs meirgeach
agus bha am bodach marbh.'